Η ελληνική πνευμονολογική εταιρεία (ΕΠΕ) ιδρύθηκε στα 1966 από ομάδα πνευμονολόγων με επικεφαλής τον τότε καθηγητή Θ. Λιώκη. Σκοποί της εταιρείας είναι:
- Η προαγωγή και η προώθηση της γνώσης σε θέματα σχετικά με τη λειτουργία και τις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος.
- Η εκπαίδευση των γιατρών στις νεώτερες απόψεις και τεχνικές για την αντιμετώπιση των παραπάνω νόσων.
- Η μελέτη των συνθηκών (κοινωνικών, οικονομικών, επαγγελματικών και χωροβιονομικών) κάτω από τις οποίες αναπτύσσονται τα νοσήματα αυτά στη χώρα μας και η σύνταξη εισηγήσεων προς την πολιτεία σχετικά με τα παραπάνω.
- Η ενημέρωση του κοινού σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης νόσων σχετικών με την ειδικότητα.
Για την πραγματοποίηση των σκοπών της η εταιρεία οργανώνει συνέδρια, διαλέξεις, συμπόσια, εκπαιδευτικά σεμινάρια, ομιλίες στο κοινό, εκδίδει φυλλάδια και χρησιμοποιεί, γενικά, κάθε έγκριτη επιστημονική μέθοδο, που αποφασίζει το διοικητικό συμβούλιο και η γενική συνέλευση της εταιρείας. Συνεργάζεται με όμοιες, ή παρεμφερείς ελληνικές, ή ξένες, εταιρείες στα παραπάνω θέματα.
Η έδρα της εταιρείας υπήρξε ανέκαθεν το ιστορικό λίκνο της ειδικότητας της πνευμονολογίας στην πατρίδα μας, το νοσοκομείο «Η Σωτηρία».
Το σαφές γνωστικό αντικείμενο, σε συνδυασμό με την τεράστια επιδημιολογική έκταση των πνευμονικών νοσημάτων, αποτελούν τους κύριους άξονες στήριξης μιας δυναμικά εξελισσόμενης ειδικότητας, που έχει κερδίσει τη θέση της στο διεθνές σύγχρονο ιατρικό στερέωμα. Πέραν αυτού, όμως, είναι η κοινωνική διάσταση των πνευμονικών νοσημάτων, που προσδίδει ιδιαίτερη θέση στην σύγχρονη πνευμονολογία. Το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), ο καρκίνος του πνεύμονα, η φυματίωση, η αμιάντωση, το μεσοθηλίωμα και τα επαγγελματικά νοσήματα των πνευμόνων αποτελούν το συνδετικό κρίκο της ιατρικής με το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα, αλλά και με τις συνθήκες υγιεινής των χώρων εργασίας.
Η ΕΠΕ διοικείται από 7 μελές ΔΣ, ενώ τον βασικό κορμό, τόσο των εκπαιδευτικών, όσο και των κοινωνικών της εκδηλώσεων, αποτελούν οι 15 ομάδες εργασίας, που ειδικεύονται στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα της πνευμονολογίας (πχ, άσθμα, ΧΑΠ, εντατική θεραπεία, διακοπή καπνίσματος, καρκίνος πνεύμονα, ενδοσκοπικές τεχνικές κ.α). Οι ομάδες εργασίας είναι οι βασικοί εισηγητές των επιστημονικών θεμάτων του εκάστοτε ετήσιου πανελλήνιου πνευμονολογικού συνεδρίου. Οι ομάδες εργασίας συντονίζονται από δύο υπευθύνους, οι οποίοι εκλέγονται από τα μέλη της ΕΠΕ, που υπάγονται στην συγκεκριμένη ομάδα. Ένα επίτευγμα των ομάδων εργασίας και κυρίως εκείνων, που αφορούν νοσήματα με ιδιαίτερα «κοινωνικό» χαρακτήρα, όπως η ΧΑΠ, η διακοπή καπνίσματος και το άσθμα, είναι οι πολλές ενημερωτικές εκδηλώσεις, που πραγματοποιούνται τόσο στην Αθήνα, όσο και σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Οι εκδηλώσεις αυτές βοήθησαν σημαντικά την ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με την υγεία του πνεύμονα. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται η δράση της κινητής μονάδας σπιρομετρήσεων της ΕΠΕ, που διεξάγει δωρεάν εξετάσεις της αναπνευστικής λειτουργίας των πνευμόνων (σπιρομετρήσεις) στο κοινό σε όλη την Ελλάδα, αυτόνομα, αλλά και σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς.
Σαν έντυπο επίσημης έκφρασης της ΕΠΕ χρησίμευσε η μετεξέλιξη του παλαιότερου περιοδικού «Σωτηρία», το οποίο ονομάσθηκε «Ελληνική Πνευμονολογική Επιθεώρηση». Στα 1985, το περιοδικό αυτό μετονομάσθηκε σε «Πνεύμων» και εκδίδεται χάρη στη συνεργασία της ΕΠΕ και της ελληνικής βρογχολογικής εταιρείας, αποτελώντας το επιστημονικό βήμα των πνευμονολόγων, αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Σκοπός του περιοδικού είναι η προαγωγή της ιατρικής έρευνας στο χώρο της πνευμονολογίας. Το τριμηνιαίο περιοδικό τα τελευταία χρόνια εκδίδεται ταυτόχρονα με τα ελληνικά και στα αγγλικά. Το εκπαιδευτικό έργο της εταιρείας συμπληρώνουν πλήθος εκδόσεων, μονογραφιών (πάνω από 20) με ανεπτυγμένες τις εισηγήσεις των ιατρών από τα αντίστοιχα μετεκπαιδευτικά σεμινάρια που γίνονται κάθε χρόνο, βασίζονται στα νεότερα δεδομένα της διεθνούς βιβλιογραφίας και είναι καθοριστικά στην εμβάθυνση της ιατρικής σκέψης των πνευμονολόγων σε βασικά θέματα της ειδικότητας. Η επικοινωνία των πνευμονολόγων και τα νέα τους μεταδίδονται μέσω της εφημερίδας «Πνευμονολόγος».
Η προαγωγή της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης και η με κάθε μέσο εξυπηρέτησή της είναι από τους καταστατικούς, πραγματικά υπαρξιακούς, σκοπούς της ΕΠΕ. Η πεποίθηση μάλιστα, ότι στη χώρα μας η συνεχής συμπλήρωση και ανανέωση των ιατρικών γνώσεων παρέμεινε, παρά την σημαντικότητά της, άγονο πεδίο, σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες και φυσικά και στην πνευμονολογία, επιτάχυνε την ανάληψη εκ μέρους του ΔΣ της ΕΠΕ πρωτοβουλιών, για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους γιατρούς και ιδιαίτερα των πόλεων της περιφέρειας. Η κατά προτεραιότητα αυτή προτίμηση για την παροχή εκπαίδευσης στους πνευμονολόγους της περιφέρειας, υποκινήθηκε από την πεποίθηση ότι στον ελληνικό χώρο επικρατούσε και επικρατεί εκπαιδευτική ανομοιογένεια και ανισότητα, που είναι απαραίτητο να αρθεί. Για αυτό τον λόγο διοργανώνονται πλήθος εκπαιδευτικών σεμιναρίων και εκδηλώσεων ανά την Ελλάδα, με κορωνίδα το ετήσιο πανελλήνιο πνευμονολογικό συνέδριο. Εφέτος θα διεξαχθεί το 22ο , στις 5-7 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, με διεθνείς συμμετοχές. Στην έναρξη του συνεδρίου απονέμονται, επίσης, οι ερευνητικές και εκπαιδευτικές υποτροφίες. Η ΕΠΕ ενισχύει την έρευνα με την ευγενική υποστήριξη φαρμακευτικών εταιρειών, αλλά και των δικών της πόρων. Στην δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύουμε, η ελληνική πνευμονολογική εταιρεία αποτελεί, ίσως, τη μόνη πηγή χρηματοδότησης ερευνητικών έργων και υποτροφιών για νέους συναδέλφους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Φέτος, θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση ερευνητικών και εκπαιδευτικών υποτροφιών για μετεκπαίδευση σε ελληνικά κέντρα νέων ειδικών πνευμονολόγων.
Σήμερα, βασική και συνεχής πηγή ενημέρωσης των δραστηριοτήτων της εταιρείας είναι για τα μέλη της, η ιστοσελίδα της ΕΠΕ www.hts.org.gr, που φιλοξενεί ανακοινώσεις, επιστημονικά θέματα και πληροφορίες για το κοινό και αποτελεί τον δίαυλο επικοινωνίας, αλλά και το εργαλείο αποτύπωσης της γνώμης της πλειοψηφίας σε σημαντικά ζητήματα της ειδικότητας της πνευμονολογίας.
Στο πλαίσιο των δυνατοτήτων ενός επιστημονικού σωματείου η ΕΠΕ παρεμβαίνει στο υπουργείο Υγείας και τα επιμέρους του όργανα όπως το κεντρικό συμβούλιο υγείας με εισηγήσεις και προτάσεις σε σημαντικές κατευθύνσεις, που αφορούν στη δημόσια υγεία.
Η ΕΠΕ κλείνει σχεδόν 50 χρόνια συνεχούς παρουσίας και δράσης στο πλευρό του Έλληνα πνευμονολόγου, αλλά και του πνευμονολογικού ασθενούς. Στους κόλπους της, εναλλάχθηκαν ήδη τρεις γενιές πνευμονολόγων. Η σταθερά αυξανόμενη επίδρασή της στα ζητήματα, που αφορούν την πορεία της ειδικότητας και τον εκσυγχρονισμό της παροχής πνευμονολογικών υπηρεσιών στους ασθενείς της πατρίδας μας, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Καθώς οι καιροί γεννούν νέες ανάγκες, η εταιρεία καλείται να χαράξει νέα πορεία και να αναπτύξει μια νέα δυναμική. Η εμπειρία των 47 χρόνων, που κύλησαν, μας ενδυναμώνουν να αντιμετωπίσουμε τις νέες οικονομικές συγκυρίες, που διαμορφώνονται στην χώρα μας, εμμένοντας χωρίς εκπτώσεις στους σκοπούς μας για την προαγωγή και προώθηση της γνώσης και την υποστήριξη του πνευμονολόγου και κατ’ επέκταση του ασθενούς.
