ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ – ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΕΡΣΙΜΗΣ
Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ)
Σημαντική αναγνώριση των καινοτομιών που εφαρμόστηκαν την τελευταία διετία στον ΕΟΠΥΥ –για τον εξορθολογισμό και τον έλεγχο των δαπανών, και την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας– αποτελούν οι δύο πρόσφατες σημαντικές διακρίσεις που έλαβε ο Πρόεδρος του Οργανισμού κ. Σωτήρης Μπερσίμης. Συγκεκριμένα, ο κ. Μπερσίμης έλαβε το βραβείο «Best Manager Award» για το 2018 από το European Network for Business and Industry Statistics (ENBIS). Πρόκειται για σημαντική διάκριση καθώς για πρώτη φορά το βραβείο απονέμεται σε Έλληνα και πρώτη φορά σε manager δημόσιου οργανισμού.
Φέτος απονεμήθηκε στον Πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ μετά από αξιολόγηση του συνόλου του έργου και των δράσεων που υλοποιούνται μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται:
/ Εφαρμογή στατιστικής και επιχειρησιακής αναλυτικής με κύριο στόχο τη συνολική βιωσιμότητα του συστήματος προς όφελος όλων των εμπλεκομένων και κυρίως των πολιτών.
/ Χρήση στατιστικής μεθοδολογίας για τον εντοπισμό και την αποτροπή της παραβατικής συμπεριφοράς εκ μέρους των παρόχων υπηρεσιών υγείας.
/ Έλεγχος και τελική εκκαθάριση δαπανών υγείας των παρόχων με τη χρήση στατιστικής μεθοδολογίας.
/ Εξορθολογισμός δαπανών και ομαλοποίηση του προγράμματος πληρωμών του Οργανισμού.
/ Απομείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Οργανισμού το 2016 (από 2 δισ. ευρώ στις αρχές του έτους, σε 0,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2017, μείωση 75%).
Τι σημαίνει για εσάς και τις προσπάθειες που κάνετε η αναγνώριση σας με το πρώτο βραβείο «Best Manager Award» για το 2018 από το European Network for Business and Industry Statistics (ENBIS);
Κάθε αναγνώριση αποτελεί κίνητρο για να συνεχίσει κάποιος τις προσπάθειες και το έργο του. Είναι σημαντικό ότι ένας πανευρωπαϊκός οργανισμός που αριθμεί πολλά μέλη στο χώρο της βιομηχανίας επέλεξε για το βραβείο αυτό έναν πρόεδρο δημόσιου Οργανισμού.
Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς τα τελευταία χρόνια η χώρα μας λόγω της οικονομικής κρίσης, αντιμετωπίζεται με καχυποψία σε θέματα αξιοπιστίας αναφορικά με τις αλλαγές που προωθεί. Ωστόσο, η εικόνα αυτή μάς αδικεί. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., όπου σε σχετικά μικρό διάστημα έγιναν δράσεις με στόχο να τον αναδείξουμε σε Οργανισμό πρότυπο.
Η βράβευση λοιπόν, από το ENBIS, αποτελεί αναγνώριση των καινοτομιών που εφαρμόστηκαν την τελευταία διετία στον οργανισμό, για τον εξορθολογισμό και τον έλεγχο των δαπανών καθώς και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας. Το διάστημα αυτό στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. αξιοποιήσαμε τεχνολογία αιχμής, την επιστήμη της στατιστικής αλλά και τα διαθέσιμα στοιχεία (big data) προκειμένου να επιτύχουμε τις βέλτιστες αποφάσεις υπό συνθήκες αβεβαιότητας.
Ποιοι είναι οι στόχοι σας ως νέος πρόεδρος του European Healthcare Fraud & Corruption Network;
Πρόκειται για ένα δίκτυο στο οποίο συμμετέχουν αποζημειωτές – δηλαδή ασφαλιστικοί φορείς και άλλοι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στο χώρο της υγείας. Βασικός στόχος είναι να καθοριστεί ένα κοινό πλαίσιο, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, κατά της διαφθοράς και της απάτης στην Υγεία.
Η απάτη και η διαφθορά δεν είναι μόνο δικό μας φαινόμενο. Στο πλαίσιο αυτό παρουσίασα συγκεκριμένες προτάσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η διαμόρφωση ενός ενιαίου πληροφοριακού συστήματος για τον έγκαιρο εντοπισμό τέτοιων περιπτώσεων στο χώρο της υγείας, ώστε να είμαστε pro active σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Επίσης σημαντικό ρόλο παίζουν η εμπειρία που όλοι έχουμε στον τομέα της υγείας αλλά και η επικαιροποίηση των γνώσεων των μελών μας, προκειμένου να κάνουμε τις κατάλληλες κινήσεις ισχυροποίησης του δικτύου αυτού καθ’ εαυτού.
Και οι δύο παραπάνω διακρίσεις έχουν να κάνουν «με τα εργαλεία» που εφαρμόσατε την τελευταία διετία στον ΕΟΠΥΥ για τον εξορθολογισμό και τον έλεγχο των δαπανών και την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας. Μιλήστε μας για τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας.
Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα καθήκοντα στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., καταρτίσαμε ένα action plan, στο οποίο εργαζόμαστε εδώ και 2,5 χρόνια. Το σχέδιο αυτό αναθεωρείται σε τακτά χρονικά διαστήματα με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών μας. Περιλαμβάνει όλες τις δράσεις μας, τους προσδοκώμενους στόχους και τα αποτελέσματα αυτών.
Σε αυτά λοιπόν τα 2,5 χρόνια θεωρώ ότι έχουν γίνει αρκετά τα οποία έχουν θετικό πρόσημο. Και αυτό μπορεί εύκολα να αποδειχτεί βλέποντας τα οικονομικά στοιχεία του Οργανισμού. Ενδεικτικά τα ληξιπρόθεσμα χρέη, από 2 δις ευρώ στα τέλη του 2015, περιορίστηκαν στα 300 εκατ. ευρώ στο τέλος του Απρίλη.
Παράλληλα, με την απομείωση των ληξιπρόθεσμων, έχουν επιτευχθεί ταχύτερες τρέχουσες πληρωμές. Αυτή τη στιγμή πληρώνουμε στις 90 ημέρες από την υποβολή και θέλουμε να φτάσουμε στις 60 ημέρες από τη δαπάνη. Εκτιμούμε λοιπόν πως μέχρι την 30η Ιουνίου θα είναι 60 ημέρες από την υποβολή της δαπάνης και μέχρι τέλος του χρόνου θα περιοριστεί στις 60 ημέρες από τη δαπάνη.
Επίσης, εκεί που παλαιότερα πληρώναμε χωρίς καμία διαδικασία ελέγχου, τώρα πληρώνουμε κατόπιν έλεγχου. Διότι φροντίσαμε και ενσωματώσαμε δεκάδες κανόνες στα συστήματα ελέγχου του Ε.Ο.Π.Υ.Υ..
Φροντίζουμε για το κάθε τι που κάνουμε να προηγείται πάντα πλήρης ανάλυση όλων των δεδομένων με τη χρήση στατιστικών μεθόδων και αναλυτικών μεθόδων, ούτως ώστε οι αποφάσεις που θα πάρουμε να είναι βάσιμες και στοιχειοθετημένες. Αυτό μας προσφέρει καλύτερη εικόνα των όσων βλέπουμε, αλλά ταυτόχρονα δημιουργείται και γνώση η οποία μας βοηθάει να θέσουμε νέους κανόνες. Εάν κάποιος δεν κοιτάζει τα δεδομένα, δεν παίρνει την πληροφορία που χρειάζεται και άρα δεν μπορεί να κάνει τα επόμενα βήματα.
Η δυνατότητα λοιπόν της ανάλυσης των δεδομένων, της παραγωγής πληροφορίας και η διεπιστημονική τους ανάλυση σε εσωτερικό επίπεδο παράγει την απαιτούμενη γνώση για να παίρνουμε ορθές επιχειρησιακές αποφάσεις. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι προχωράμε χωρίς προβλήματα, διότι δυστυχώς παραμένουν οι περιορισμοί που υπάρχουν εξαιτίας γραφειοκρατικών αγκυλώσεων. 
Τι σημαίνει η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με τον αντίστοιχο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. της Κύπρου;
Με την υπογραφή του συγκεκριμένου Μνημονίου, αναγνωρίζεται το έργο του Οργανισμού στη χώρα μας και τα θετικά αποτελέσματα που καταγράφει τα τελευταία δυόμιση έτη. Το Μνημόνιο Συνεργασίας αφορά σε θέματα σχετικά με την έρευνα και την αναπτυξιακή πορεία των δύο οργανισμών και θέτει συγκεκριμένους στόχους οι οποίοι μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν αξιοποίηση της τεχνογνωσίας των δύο οργανισμών, ενίσχυση της έρευνας και της ανάπτυξης καθώς και βελτίωση της θέσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και των δυο φορέων.
Τα πεδία συνεργασίας που θα αναπτυχθούν το επόμενο διάστημα αφορούν, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη και βελτιστοποίηση μηχανισμών αποζημίωσης φαρμάκων, ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και αναλωσίμων, μετάβαση στην ηλεκτρονική υγεία, κωδικοποίηση ιατρικών πράξεων, στην ανταλλαγή πληροφοριών και ιδεών για επενδυτικές και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο που καθορίζει η υφιστάμενη κάθε φορά νομοθεσία, που αφορά δράσεις στα ανωτέρω πεδία.
Πρόσφατα στοιχεία για τη φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ για το 1ο τρίμηνο της χρονιάς κάνουν λόγω για εκτροχιασμό της δαπάνης και τις δυσθεώρητες επιβαρύνσεις που θα κληθεί να επωμιστεί η φαρμακευτική βιομηχανία. Πόσο σύμφωνο σας βρίσκουν τα στοιχεία αυτά;
Πράγματι, το α΄ τρίμηνο του έτους φαίνεται να υπάρχει υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης, μια υπέρβαση που θα κληθούν να επιστρέψουν στον οργανισμό οι φαρμακευτικές εταιρείες. Θεωρώ ότι εξ ορισμού το clawback είναι άδικο. Αντίθετα, θεωρώ απόλυτα δίκαιο το rebate ως μεθοδολογία. Είναι λογικό όσο περισσότερο πουλάς σε όγκο, τόσο μεγαλύτερη έκπτωση και καλύτερη τιμή να επιτυγχάνεις. Το rebate είναι ένα είδος αυτόματης διαπραγμάτευσης. Γι’ αυτό και στο φάρμακο, στον ΕΟΠΥΥ επιδιώξαμε και συνδέσαμε τον όγκο με την έκπτωση.
Αναφορικά με το clawback, για τις δαπάνες που ελέγχει ο ΕΟΠΥΥ –από την στιγμή της γνωμάτευσης μέχρι τη στιγμή της εκτέλεσης– καταγράφεται σημαντική μείωση. Ενδεικτικά, την περίοδο 2015 – 2017, η μείωση στους ιδιώτες παρόχους έφτανε (σύγκριση α με β εξαμήνου) το 35% στο clawback.
Για το φάρμακο, ο οργανισμός είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας, ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει μια δαπάνη. Οι υπόλοιποι κρίκοι της αλυσίδας (συνταγογράφηση, τιμολόγηση, διαπραγμάτευση) αφορούν σε άλλους φορείς. Σε κάθε περίπτωση πάντως γίνεται προσπάθεια από το υπουργείο Υγείας να ελεγχθεί η φαρμακευτική δαπάνη.
Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις των καινοτόμων φαρμάκων, με αποτέλεσμα τα φάρμακα αυτά να μην φτάνουν έγκαιρα στους ασθενείς που τα χρειάζονται. Στο πρόβλημα αυτό προστίθεται και το 25% rebate που καλούνται να πληρώσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες για τα καινοτόμα αυτά προϊόντα. Αποτελούν τα δύο αυτά παραπάνω στοιχεία ανασταλτικό παράγοντα για την πρόσβαση των ασθενών στα συγκεκριμένα φάρμακα;
Διαφωνώ με την άποψη ότι στην Ελλάδα οι ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα. Πρόσφατα μάλιστα υπήρξαν και σχετικά δημοσιεύματα ότι υπάρχουν φάρμακα που δεν καλύπτονται στο εξωτερικό και ασθενείς έρχονται στην Ελλάδα προκειμένου να έχουν πρόσβαση και φαρμακευτική κάλυψη.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι ότι έχουμε ένα στενό δημοσιονομικό πλαίσιο και πάνω σε αυτό θα πρέπει να κάνουμε το καλύτερο. Θεωρώ ότι οι ασφαλισμένοι και οι ανασφάλιστοι στη χώρα μας δεν έχουν δυσκολία στην πρόσβαση των καινοτόμων φαρμάκων. Δεν είναι πιο δύσκολη η πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα σε σχέση με το εξωτερικό, το αντίθετο θα έλεγα.
Και επειδή αναφερθήκατε στο 25% rebate, εκτιμώ ότι υπάρχουν πιο αποτελεσματικά μέτρα για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Μέτρα που περιλαμβάνονται στην αναλυτική μας πρόταση προς το Υπουργείο Υγείας και που εάν εφαρμοστούν στο σύνολό τους –και όχι αποσπασματικά– τότε και το clawback θα ήταν πολύ περιορισμένο. Όπως άλλωστε συνέβη και με το clawback των λοιπών παρόχων του ΕΟΠΥΥ (πλην δηλαδή φαρμάκου), το οποίο μειώθηκε κατά 35% κατά μέσο όρο το διάστημα 2015 – 2017.
Ποιες είναι οι προτεραιότητες σας για το επόμενο διάστημα και ειδικά σε ότι αφορά στα ακριβά φάρμακα;
Προτεραιότητά μας είναι η ανάπτυξη συστημάτων τεχνολογίας «φιλικών» προς τον πολίτη καθώς και η επέκταση του δικτύου των φαρμακείων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.. Στο πλαίσιο αυτό ο Οργανισμός έχει ήδη λειτουργήσει ένα νέο φαρμακείο στο Περιστέρι και αναμένεται ένα ακόμη στο Καματερό καθώς δεν υπήρχε σημείο εξυπηρέτησης για τους πολίτες στη Δυτική Αττική, ενώ λειτουργεί πλέον και δεύτερο φαρμακείο στην Ομόνοια.
Η επιλογή των σημείων έγινε με στόχο να περιοριστεί η ταλαιπωρία των δικαιούχων και να μειωθεί ο χρόνος αναμονής για τους ασθενείς. Έτσι δεν θα χρειάζεται ο περιπατητικός ασθενής να μετακινείται πολύ μακριά από την εστία του. Ειδικότερα τα νέα φαρμακεία στο Περιστέρι και στο Καματερό αναμένεται να εξυπηρετούν αποτελεσματικά τους δημότες των δήμων της πυκνοκατοικημένης Δυτικής Αττικής (Περιστερίου, Αιγάλεω, Χαϊδαρίου, Ίλιον, Αχαρνών κτλ) βελτιώνοντας σημαντικά το επίπεδο υπηρεσιών του Οργανισμού.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος μας είναι η συνολική αναδιοργάνωση του τομέα των φαρμάκων υψηλού κόστους και μάλιστα υπάρχει ένα οργανωμένο σχέδιο το οποίο θα εξελιχθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Το σχέδιο αυτό αφορά κυρίως σε αλλαγές στην διαδικασία προμήθειας των φαρμάκων και διάθεσή τους στους δικαιούχους, με γνώμονα πάντα την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μας.
