ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΝΤΟΖΑΜΑΝΗΣ: Πρώην Γ. Γ. Υπουργείου Υγείας, Υπεύθυνος της Προγραμματικής Ενότητας «Αλληλεγγύη» της Νέας Δημοκρατίας
Ποια είναι σήμερα η κατάσταση του συστήματος υγείας κατά τη γνώμη σας; Προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις; Βελτιώνεται η παροχή υπηρεσιών προς τον πολίτη;
Για να κάνεις μεταρρυθμίσεις, πρέπει να πιστεύεις σε αυτές. Η Κυβέρνηση παραμένει αλλεργική σε κάθε μεταρρύθμιση, με αποτέλεσμα οι ανάγκες των πολιτών για αποτελεσματικές και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας να μην ικανοποιούνται.
Το μεταρρυθμιστικό έργο της Κυβέρνησης εξαντλείται στην εξαγγελία δημιουργίας των γραφείων ενημέρωσης του κοινού για τα δικαιώματα του και στην ανάρτηση στο διαδίκτυο της λίστας χειρουργείου.
Δυστυχώς, η άγνοια και η ανικανότητα διοίκησης και λήψης διαρθρωτικών μέτρων δημιουργούν μία εκρηκτική κατάσταση. Για παράδειγμα, στον τομέα του φαρμάκου, παρατηρείται ότι το claw back έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο τη στιγμή που θα έπρεπε να έχουν ληφθεί μέτρα που θα οδηγούσαν στη σταδιακή κατάργησή του, το 2015 δεν εκδόθηκε δελτίο τιμών με ανακοστολογήσεις φαρμάκων όπως προβλέπει ο νόμος, ο αριθμός των συνταγών αυξάνει κάθε χρόνο και η συμμετοχή του πολίτη στη συνολική φαρμακευτική δαπάνη έχει ανέλθει στο 32% έναντι 9% το 2009.
Δυστυχώς, η Κυβέρνηση και στον ευαίσθητο τομέα της Υγείας, συνεχίζει το καταστροφικό της έργο και σίγουρα θα καταφέρει, όχι να μας φτάσει εκεί που βρισκόμασταν στο τέλος του 2014 αλλά ακόμα πιο πίσω.
Έχουν γίνει βήματα για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά στον τομέα της Υγείας. Θα σταματήσει το «πάρτι» όπως πολλοί λένε;
Και σε αυτόν τον τομέα δυστυχώς δεν έχουν γίνει βήματα. Να σας θυμίσω ότι, το Νοέμβριο 2014, ο τότε Υπουργός Υγείας Μάκης Βορίδης, παρουσίασε το Εθνικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς στο χώρο της Υγείας, το οποίο κατόπιν παρέδωσε στον Εθνικό Συντονιστή για την καταπολέμηση της διαφθοράς, Κύριο Ιωάννη Τέντε αφού πλέον το εν λόγω σχέδιο, το πρώτο ολοκληρωμένο σχέδιο που υποβλήθηκε από Υπουργείο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, αποτελούσε τον οδικό χάρτη δράσεων που θα ακολουθούσε το Υπουργείο Υγείας στο συγκεκριμένο τομέα. Προς την κατεύθυνση εφαρμογής του εν λόγω σχεδίου, θεσπίστηκαν μέτρα όπως: α) η υποχρέωση δημοσιοποίησης στοιχείων που αφορούν παροχές προς ιατρούς από τις φαρμακευτικές εταιρείες και β) η επιβολή κυρώσεων σε γιατρούς και σε φαρμακοποιούς.
Από το 2015 και μετά, η Κυβέρνηση δεν έλαβε κανένα μέτρο ούτε νομοθέτησε συγκεκριμένες δράσεις που προέβλεπε το Εθνικό Σχέδιο. Το μόνο που κατάφερε είναι η επιστροφή των επίορκων λειτουργών της υγείας στην υπηρεσία τους.
Επιπλέον, η Κυβέρνηση στην προσπάθεια της να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα σπατάλης και διαφθοράς στο χώρο των προμηθειών νομοθέτησε σχετικά, χωρίς να εισάγει τίποτα καινούριο πέρα από τη μετονομασία της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) σε Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) και τη αύξηση των υπαλλήλων αυτής της υπηρεσίας από 40 σε 100. Η πραγματικότητα και στο χώρο των προμηθειών της υγείας είναι σκληρή. Κανένας κεντρικός διαγωνισμός μέχρι σήμερα και κατασπατάληση πόρων. Μήπως τελικά η σημερινή Κυβέρνηση ευνοεί το «πάρτι» στις προμήθειες στην Υγεία;
Πώς κρίνετε τη λειτουργία της αγοράς φαρμάκου. Υπάρχουν περαιτέρω μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Τι άλλο πρέπει να γίνει;
Η πολιτική για το φάρμακο πρέπει να εδράζεται σε σταθερές αρχές οι οποίες έχουν στο επίκεντρο τους τον ασθενή. Πρέπει δε, οι εκάστοτε εφαρμοζόμενες πολιτικές να αποσκοπούν στη διαμόρφωση του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου ώστε α) η χρήση των υπηρεσιών φαρμακευτικής φροντίδας να οδηγεί στη μέγιστη δυνατή βελτίωση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού, β) η κατανάλωση των φαρμάκων να στηρίζεται στην αποδοτική κατανομή και χρήση των διαθέσιμων πόρων, γ) οι παρεχόμενες υπηρεσίες να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του πληθυσμού και δ) να εξασφαλίζεται το χαμηλότερο δυνατό ποσοστό συμμετοχής των ασθενών στο κόστος της φαρμακευτικής περίθαλψης.
Σήμερα, το σύστημα φαρμακευτικής περίθαλψης, παρά την τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή που υπέστη μεταξύ 2010 – 2014 και τις διαρθρωτικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν, υπόκειται σε ένα καθεστώς πλήρους κακοδιοίκησης από το 2015 και μετά, με συνέπεια α) το δημοσιονομικό εκτροχιασμό του συστήματος ο οποίος καταδεικνύεται από την υπέρβαση των δαπανών του ΕΟΠΥΥ, β) τα υψηλά ποσοστά συμμετοχής των ασθενών στο κόστος της περίθαλψης με τους πολίτες να πληρώνουν από την τσέπη τους 800 εκατ. ευρώ το 2017 για φάρμακα, γ) τα υψηλά ποσοστά αυτόματων επιστροφών από τις φαρμακευτικές εταιρείες, γεγονός που πιστοποιεί την αποτυχία υλοποίησης διαρθρωτικών μέτρων την τριετία 2015-2017, δ) την αποθάρρυνση των επενδύσεων στον κλάδο και ε) την απουσία συντονισμού που εμποδίζει τη λήψη ουσιαστικών μέτρων με αποτέλεσμα η συνολική φαρμακευτική δαπάνη το 2017 να έχει επιστρέψει κοντά στα επίπεδα του 2012.
Τί πρέπει να γίνει; Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα του συστήματος παροχής φαρμακευτικής περίθαλψης είναι ο έλεγχος του όγκου της συνταγογράφησης. Επιπλέον, πρέπει να εφαρμόσουμε νέα εργαλεία, όπως πχ. τα συστήματα προοπτικής ανίχνευσης δαπανών, και να αξιοποιήσουμε επιτέλους τα δεδομένα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Ταυτόχρονα, να αναπτύξουμε ένα δίκτυο συνεργασίας, σε ότι αφορά τα δεδομένα και τη διαχείριση των νοσημάτων, μεταξύ ΕΟΠΥΥ, ΗΔΙΚΑ και των δομών υγείας της χώρας, ώστε να λάβουμε τεκμηριωμένες αποφάσεις και να υλοποιήσουμε πραγματικά αποτελεσματικές πολιτικές που θα προσθέτουν αξία.
Πως σχολιάζετε την πρόσφατη απόφαση της φαρμακευτικής εταιρείας Roche Hellas να αποσύρει από τη θετική λίστα ένα ογκολογικό σκεύασμα. Πιστεύετε ότι η απόσυρση του συγκεκριμένου φαρμάκου αποτελεί σοβαρό πολιτικό ζήτημα. Εκτιμάτε ότι η κίνηση αυτή θα βρει μιμητές και σε άλλες εταιρείες του κλάδου, οι οποίες θα αποσύρουν από την θετική λίστα καινοτόμα φάρμακα. Μήπως τελικά, χαμένος είναι ο ασθενής;
Και βέβαια η απόσυρση ενός φαρμάκου αποτελεί πολιτικό ζήτημα και πλήγμα για το κύρος της χώρας. Καταδεικνύει δε, την αδυναμία της Κυβέρνησης να σχεδιάσει και χρηματοδοτήσει πολιτικές που στοχεύουν στην έγκαιρη και απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε κάθε απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή.
Πιστεύω ότι η απόσυρση του φαρμάκου είναι η αρχή δυσάρεστων εξελίξεων στην αγορά. Εστιάζω περισσότερο το πρόβλημα, στη μη είσοδο στην αγορά νέων και καινοτόμων προϊόντων με αποτέλεσμα, οι ασθενείς να στερηθούν την πρόσβαση σε απαραίτητες και καινοτόμες θεραπείες.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες προτεραιότητες στην Πολιτική Υγείας της Νέας Δημοκρατίας;
Η Νέα Δημοκρατία σχεδιάζει ένα σύστημα υγείας το οποίο θα ανταποκρίνεται πρωτίστως στις ανάγκες των ασθενών. Το σύστημα αυτό πληροί τα κριτήρια της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αποδοτικής χρήσης των πόρων και της βελτίωσης της κλινικής πρακτικής.
Στρατηγικοί άξονες αποτελούν η χρηματοδοτική δικαιοσύνη ώστε να αποφευχθούν καταστροφικές δαπάνες των νοικοκυριών, η δημιουργία νέων, σύγχρονων υπηρεσιών και η αποτελεσματική διακυβέρνηση του συστήματος.
Με προτεραιότητα στην πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τη βελτίωση συγκεκριμένων υγειονομικών δεικτών, την εξάλειψη της ταλαιπωρίας του πολίτη στους διαδρόμους του συστήματος, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και την υιοθέτηση συστημάτων ενδυνάμωσης των πολιτών στη λήψη αποφάσεων.
Επιπλέον, δεν παραγνωρίζουμε τη σχέση που έχει ο τομέας της υγείας με την ανάπτυξη της χώρας. Ικανή και αναγκαία συνθήκη για μία ισχυρή οικονομία αποτελεί ένα δυνατό σύστημα υγείας. Προς την κατεύθυνση αυτή, πρέπει να υλοποιήσουμε ένα Εθνικό Σχέδιο για τις κλινικές μελέτες, να στηρίξουμε την εγχώρια βιομηχανία φαρμάκου και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες του τουρισμού υγείας, να καταστήσουμε την Ελλάδα κέντρο εκπαίδευσης για επαγγέλματα υγείας αναπτύσσοντας ταυτόχρονα νέα ιατρικά επαγγέλματα, και να υλοποιήσουμε μία ολοκληρωμένη πολιτική παροχής φροντίδας υγείας σε χρόνιους πάσχοντες και άτομα τη τρίτης ηλικίας, προσφέροντας ταυτόχρονα ελκυστικά πακέτα σε πολίτες άλλων χωρών που αναζητούν διεξόδους μετεγκατάστασης σε άλλη χώρα κατά τη συνταξιοδότησή τους.
