Χρήστος Αντωνόπουλος
MD, PhD, EMBA, Διευθυντής Τμήματος Ογκολογίας/Αιματολογίας, Μέλος ΔΣ, AstraZeneca Ελλάδας & Κύπρου
«Ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης στη φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη είναι εξαιρετικά επαναστατικός» όπως τονίζει ο κ. Χρήστος Αντωνόπουλος στο «The Doctor», υπογραμμίζοντας πως «Αυτή η μετασχηματική τεχνολογία αναδιαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι φαρμακευτικές εταιρείες διεξάγουν έρευνα, αναπτύσσουν νέα φάρμακα και τελικά γίνονται διαθέσιμα κατόπιν έγκρισης από τις ρυθμιστικές αρχές».
Κύριε Αντωνόπουλε είστε επικεφαλής του τμήματος Ογκολογίας/Αιματολογίας της AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου, η οποία επενδύει σημαντικά στην ανάπτυξη και κυκλοφορία καινοτόμων σκευασμάτων για την αντιμετώπιση νεοπλασιών. Θα μπορούσατε να μας δώσετε λίγες πληροφορίες για το πώς οι νέες τεχνολογίες και η τεχνητή νοημοσύνη συμβάλλουν στην πρόληψη, την πρόσβαση και την κατάλληλη θεραπευτική επιλογή των ασθενών με καρκίνο;
Στην AstraZeneca, στόχος μας είναι να συμβάλλουμε στην ολιστική προσέγγιση από την πρόληψη έως και τη θεραπευτική αντιμετώπιση για τον καρκίνο σε κάθε του μορφή. Στο πλαίσιο του εταιρικού μας οράματος έχουμε την τολμηρή φιλοδοξία να εξαλείψουμε τον καρκίνο ως αιτία θανάτου. Βασιζόμαστε στη δύναμη της επιστήμης για να κατανοήσουμε τον καρκίνο και όλες τις επιπλοκές του με απώτερο σκοπό να ανακαλύψουμε, να αναπτύξουμε και να παρέχουμε θεραπείες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και να αυξήσουμε τις πιθανότητες ίασης. Η χρήση των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών, είναι από τους σημαντικούς πυλώνες ανάπτυξης και επένδυσης της AstraZeneca, η οποία τα επόμενα χρόνια θα διαθέτει προϊόντα, που θα στηρίζονται σε αυτές τις καινοτόμες τεχνολογίες.
Η συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στην Υγεία, δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες. Θα βοηθήσει πολλαπλά τον ασθενή, απαλλάσσοντάς τον όχι μόνο από χρονοβόρες διαδικασίες, αλλά παράλληλα θα του προσφέρει πιο αποτελεσματικές και εξατομικευμένες θεραπευτικές επιλογές και έτσι εγγυάται αυξημένη πιθανότητα επίτευξης του διαχρονικού στόχου που είναι «η κατάλληλη θεραπεία στον κατάλληλο ασθενή». Η ακριβής διάγνωση, η ασφαλής πρόγνωση νοσημάτων, οι άμεσες απαντήσεις, οι λιγότερες και περιττές πολλές φορές εξετάσεις με στόχο τις εξατομικευμένες καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές, είναι μερικές παράμετροι που προσφέρουν μέγιστο όφελος στον ασθενή και παράλληλα πιθανή οικονομία στα συστήματα Υγείας.
Ποια πιστεύετε ότι είναι τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης στη φαρμακευτική βιομηχανία;
Ένα από τα πιο συχνά αναφερόμενα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης είναι η αυξημένη απόδοση. Μπορεί να μειώσει σημαντικά τον χρόνο που απαιτείται για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την έγκριση νέων φαρμακευτικών προϊόντων, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό για ερευνητές, ιατρούς και ασθενείς.
Οι ερευνητές θα μπορούν να δοκιμάσουν περισσότερες πιθανές θεραπείες με ασφάλεια χρησιμοποιώντας εργαλεία μοντελοποίησης και ανάλυσης τεχνητής νοημοσύνης ενώ παράλληλα η βελτιωμένη ακρίβεια και αποτελεσματικότητα θα μειώνει τη σπατάλη από άποψη χρόνου, χρημάτων και πόρων. Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον ψηφιακό έλεγχο πιθανών θεραπειών και το φιλτράρισμα μόνο των καλύτερων, θα ελαχιστοποιεί την ανάγκη σπατάλης εργαλείων, υλικών και φυσικών δοκιμών σε πιθανές θεραπείες που δεν είναι ελπιδοφόρες.
Πως πιστεύετε ότι η τεχνητή νοημοσύνη επιταχύνει την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και κατ΄ επέκταση στοχευουσών θεραπειών;
Ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης στη φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη είναι εξαιρετικά επαναστατικός. Αυτή η μετασχηματική τεχνολογία αναδιαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι φαρμακευτικές εταιρείες διεξάγουν έρευνα, αναπτύσσουν νέα φάρμακα και τελικά γίνονται διαθέσιμα κατόπιν έγκρισης από τις ρυθμιστικές αρχές. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη επιταχύνει όχι μόνο τη διαδικασία ανακάλυψης φαρμάκων αλλά βελτιώνει επίσης την ακρίβεια και την αποδοτικότητα της έρευνας. Η σημαντικότερη συνεισφορά της στην έρευνα είναι η ικανότητά της να αναλύει γρήγορα και με ακρίβεια, τεράστιο όγκο δεδομένων. Παραδοσιακά, η επεξεργασία και ανάλυση αυτών των δεδομένων αποτελούν ιδιαίτερα χρονοβόρες διαδικασίες. Ωστόσο, οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να διακρίνουν μεταξύ αυτών των δεδομένων μέσα σε δευτερόλεπτα, εντοπίζοντας μοτίβα και συσχετισμούς που θα υπήρχε ενδεχόμενο οι ερευνητές να παρέβλεπαν. Αυτή η ικανότητα επεξεργασίας μεγάλων όγκων δεδομένων με υψηλή ταχύτητα μειώνει σημαντικά το χρόνο που απαιτείται για τον εντοπισμό πιθανών υποψήφιων φαρμάκων. Στόχος μας είναι να σχεδιάσουμε κλινικές μελέτες, στοχεύοντας σε υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας.
Κύριε Αντωνόπουλε, σε αυτή την πορεία προς την κατάκτηση του μεγάλου στόχου, ποια η θέση της AstraZeneca σήμερα και ποια σημαντικά βήματα πρέπει να περιμένουμε στο άμεσο μέλλον;
Η AstraZeneca ως παγκόσμιος πρωτοπόρος στην υιοθέτηση τεχνολογιών και καινοτομιών του φαρμακευτικού κλάδου, είναι από τις πρώτες εταιρείες που επένδυσε στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα το iLab στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, ένα εντελώς αυτοματοποιημένο εργαστήριο το οποίο από το 2017 σε συνεργασία με την Ομάδα Μοριακής Τεχνητής Νοημοσύνης (Molecular AI group) έχει εκτοξεύσει τον κύκλο Design-Make-Test-Analyse (DMTA) σε νέα επίπεδα.
Μέχρι το 2030 η AstraZeneca φιλοδοξεί, ότι θα διαθέσει άλλα 20 καινοτόμα φάρμακα, εκ των οποίων τα 10 θα αφορούν την ογκολογία/αιματολογία. Οι καινοτόμες αυτές θεραπείες θα στηρίζονται στις νέες τεχνολογίες και θα είναι φάρμακα ακριβείας. Στην AstraZeneca η επιστήμη των δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη είναι τεχνολογίες από καιρό ενσωματωμένες σε όλο το φάσμα της Έρευνας και Ανάπτυξης και ήδη το 70% των δραστικών ουσιών των νέων φαρμάκων μας έχει προέλθει με τη σημαντική συμβολή τους. Φάρμακα που θα βελτιώσουν ή ακόμη μπορεί και να σώσουν ζωές.
Σταθερός και διαχρονικός μας στόχος στην AstraZeneca είναι η απρόσκοπτη πρόσβαση όλων των ασθενών στην καινοτομία και στις βέλτιστες θεραπείες τη στιγμή που τις χρειάζονται. Συνεργαζόμαστε μάλιστα με όλους τους αρμόδιους φορείς, ώστε να εξασφαλίζεται πρώιμη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες με απώτερο σκοπό οι ασθενείς στην Ελλάδα να είναι από τους πρώτους στην Ευρώπη που θα έχουν πρόσβαση σε αυτές. Η ενημέρωση και η πρόληψη αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό της προσέγγισής μας. Αυτό εξασφαλίζει την ολιστική προσέγγιση για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Στην AstraZeneca βασιζόμαστε στην επιστήμη για να στηρίζουμε αποτελεσματικά και αδιάκοπα τον ασθενή. Η προσέγγισή μας είναι ασθενοκεντρική στην πράξη.
