ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ
Καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της Επιτροπής των ειδικών για την αντιμετώπιση της COVID-19
«Είναι προφανές ότι η ευρεία κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα, η επιδημική έξαρσή του αυξάνει την πιθανότητα επιλογής μεταλλάξεων και πιο μεταδοτικών αλλά και ενδεχόμενα ανθεκτικών στα εμβόλια», όπως τονίζει καθηγητής Μικροβιολογίας και μέλος της επιτροπής των ειδικών Αλκιβιάδης Βατόπουλος στο «The Doctor», υπογραμμίζοντας για το θέμα των εμβολίων πως «Ο κάθε ένας από εμάς μπορεί και πρέπει να κάνει αυτό που θα του προσφερθεί. Η συζήτηση για το δικαίωμα επιλογής εμβολίου δεν πρέπει να επιβραδύνει τους ρυθμούς εμβολιασμού».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ⦢ ΚΟΣΜΑΣ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΣ
Κύριε Βατόπουλε, η επιτροπή των ειδικών βρίσκεται συχνά αντιμέτωπη με προκλήσεις που στόχο έχουν την προστασία της δημόσιας υγείας, προχωρώντας σε σύσταση νέων αυστηρότερων μέτρων. Στις αποφάσεις σας, προέχει η «αντοχή» της κοινωνίας ή του ΕΣΥ; Πρόκειται για δύο εκ διαμέτρου αντίθετους «πόλους» απέναντι σε έναν κοινό «εχθρό»;
Δεν πρέπει να βλέπουμε τα δύο αυτά θέματα σε αντιδιαστολή. Στόχος των προσπαθειών που γίνονται είναι ο περιορισμός της επιδημίας και συνεπώς λιγότερα θύματα, μικρότερη επιβάρυνση της κοινωνίας και μικρότερη επιβάρυνση του ΕΣΥ. Επίσης τυχόν κατάρρευση του ΕΣΥ θα οδηγήσει σε υπέρμετρη αύξηση της νοσηρότητας και της θνητότητας λόγω κυρίως αδυναμίας νοσηλείας όλων των ασθενών με προφανή επίπτωση στην κοινωνία. Σημειώνω πάντως ότι η παράταση της επιδημίας και της συνεπόμενης επιβολής των γνωστών περιοριστικών μέτρων δοκιμάζει συνολικά την κοινωνία, δημιουργεί ή επιτείνει τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, θέτει θέματα ανισοτήτων και βάζει επιτακτικά το θέμα της συνολικής θεώρησης του τρόπου αντιμετώπισης της επιδημίας.
Είναι εξαιρετικά πιθανόν η μετάλλαξη του ιού να επικρατήσει του αρχικού στελέχους καθώς φαίνεται πως μεταδίδεται πιο εύκολα. Μέχρι στιγμής τα δεδομένα αποδεικνύουν ότι έχουμε επαρκή κάλυψη από τα εμβόλια. Πόσο σας ανησυχεί μια πιθανή μετάλλαξη στο εγγύς μέλλον που θα μας γυρίσει στο «σημείο μηδέν»;
Είναι προφανές ότι η ευρεία κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα, η επιδημική έξαρσή του αυξάνει την πιθανότητα επιλογής μεταλλάξεων και πιο μεταδοτικών αλλά και ενδεχόμενα ανθεκτικών στα εμβόλια. Ακριβώς αυτός ο κίνδυνος είναι που καθιστά επιβεβλημένη την όχι μόνο την εντατικοποίηση των εμβολισμών, αλλά και την εντατικοποίηση των λεγόμενων «μη φαρμακευτικών μέτρων» των μέτρων δηλαδή περιορισμού της κυκλοφορίας του ιού, όπως οι απαγορεύσεις της κυκλοφορίας, τα μέτρα αποφυγής συνωστισμού κλπ.
Οι μεταλλάξεις αυξάνουν τη μεταδοτικότητα του ιού σε μεγάλους και παιδιά, αλλά στα παιδιά μεταδίδεται λιγότερο από ό,τι στους ενήλικες. Ωστόσο, μολονότι τα παιδιά νοσούν λιγότερο αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης;
Το θέμα, πού είναι κρίσιμο για την απόφαση λειτουργίας των σχολείων είναι υπό διερεύνηση. Οι κυκλοφορία των νέων ποικιλιών του ιού με τις γνωστές μεταλλάξεις αλλά και η επιλογή και επικράτηση νέων, είναι μια συνεχής βιολογικά διαδικασία που συχνά αλλάζει την επιδημιολογική εικόνα και απαιτεί συνεχή συλλογή και επεξεργασία δεδομένων. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίζω ότι η μεταφορά στην χώρα μας συμπερασμάτων από μελέτες που έχουν γίνει σε άλλες χώρες, πρέπει να γίνεται με προσοχή και αφού συνυπολογιστούν οι διαφορές που υπάρχουν σε διαφορετικές κοινωνίες. Σε κάθε περίπτωση η λειτουργία των σχολείων θεωρείται κοινωνική προτεραιότητα, δεν πρέπει όμως να αμελούνται τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας του ιού που έχουν προταθεί, ενώ σημαντική είναι εδώ και η συχνή ενδοοικογενειακή μετάδοση.
Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, γνωρίζουμε ότι έχουν αυξηθεί τα μεταλλαγμένα κρούσματα. Βλέποντας τη χαρτογράφηση των μεταλλάξεων, μπορείτε να εκτιμήσετε τι περιμένουμε για την επιβάρυνση των ΜΕΘ;
Το θέμα είναι αρκετά πολύπλοκο. Τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν αύξηση των κρουσμάτων κυρίως στις μέσες ηλικίες. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι μεγαλύτερες ηλικίες κυκλοφορούν λιγότερο και προφυλάσσονται περισσότερο, ενώ οι μεσαίες ηλικίες υποχρεωτικά πρέπει να εργαστούν. Ο εμβολισμός που έχει αρχίσει από τις μεγαλύτερες ηλικίες θε λειτουργήσει επίσης προστατευτικά. Τέλος, τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν υποστηρίζουν ότι τα μεταλλαγμένα στελέχη είναι πιο παθογόνα. Αυτή η εικόνα μας κάνει σχετικά αισιόδοξους ως προς την πίεση στις ΜΕΘ. Από την άλλη μεριά όμως η ευκολότερη διασπορά των μεταλλαγμένων κι οι συνεπόμενοι μεγάλοι αριθμοί κρουσμάτων στις μεσαίες ηλικίες προφανώς αναλογικά θα αυξήσουν και τα βαρεία περιστατικά και άρα τις νοσηλείες σε ΜΕΘ.
Πόσο πιθανό θεωρείται το ενδεχόμενο ενός νέου lockdown, το 4ο κατά σειρά, έως το καλοκαίρι; Θα προλάβουμε να αναπτύξουμε το πολυπόθητο σημείο ανοσίας του πληθυσμού;
Αυτό είναι το τρέχον στοίχημα: Η κατά το δυνατόν ταχεία ανοσοποίηση του πληθυσμού, αλλά και η διατήρηση των περιοριστικών μέτρων όσο χρειαστεί για αυτή της ανοσοποίηση. Η κόπωση της κοινωνίας και οι επιδεινούμενες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες της επιδημίας είναι τα προβλήματα που ολοένα δυσκολεύουν αυτή την στρατηγική.
Έχετε δηλώσει ότι θα χρειαστεί να κάνουμε 6 μήνες υπομονή. Ωστόσο, εμβόλια, νέα φάρμακα και άνοδος της θερμοκρασίας είναι τα τρία στοιχεία που θεωρητικά θα αποτελέσουν σύμμαχο στη «μάχη» κατά του κορωνοϊού; Πότε θα βελτιωθούν τα πράγματα;
Βασικά η πρόοδος της ανοσοποίησης του πληθυσμού είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που οδηγεί την επιδημία και μπορεί να προσδιορίσει τα χρονικά όρια που ζητάτε.
Παρά της προειδοποιήσεις της επιστημονικής κοινότητας, μεγάλη μερίδα του πληθυσμού εκφράζει την προσωπική του πεποίθηση για το πιο εμβόλιο θα ήθελε να κάνει προκειμένου να προστατευθεί από την πανδημία. Κατάφεραν οι πολίτες να αποκτήσουν την απαραίτητη γνώση στο θέμα;
Με όλους τους τόνους η επιστημονική κοινότητα τονίζει ότι όλα τα εμβόλια που έχουν πάρει άδεια κυκλοφορίας έχουν ελεγχθεί ουσιαστικά από του διεθνείς ελεγκτικούς οργανισμούς και είναι εξίσου ασφαλή και αποτελεσματικά. Συνεπώς ο κάθε ένας από εμάς μπορεί και πρέπει να κάνει αυτό που θα του προσφερθεί. Η συζήτηση για το δικαίωμα επιλογής εμβολίου δεν πρέπει να επιβραδύνει τους ρυθμούς εμβολιασμού.
