Interview – Ροβέρτος Σπυρόπουλος⨳ | Πρώην Διοικητής του ΙΚΑ
Η μεταρρύθμιση του υφιστάμενου συστήματος υγείας είναι επιβεβλημένη
Το υφιστάμενο σύστημα υγείας πρέπει να ανασυγκροτηθεί εκ βάθρων –πιστεύω δεν διαφωνεί κανείς σε αυτό– καθώς είναι από τα πιο δαπανηρά και ταυτόχρονα από τα λιγότερα ποιοτικά στην Ευρώπη.
Κύριε Σπυρόπουλε, αυτήν την περίοδο βιώνουμε έντονα τον «πόλεμο» που έχει ξεσπάσει μεταξύ του Υπουργείου Υγείας, των νοσοκομειακών γιατρών και των γιατρών του ΙΚΑ. Πιστεύετε πως η διοίκηση του ιδρύματος μπορεί να ενεργήσει «πυροσβεστικά» με σκοπό την εκτόνωση της κατάστασης; Ποια είναι η επίσημη θέση σας ως διοικητής του ιδρύματος;
Σε κάθε περίπτωση που επιχειρείται μια μεγάλη θεσμική αλλαγή, όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα στον χώρο της υγείας, εγείρονται αντιδράσεις από διάφορες ομάδες επαγγελματικές ή κοινωνικές, οι οποίες πολλές φορές έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα μεταξύ τους. Στοίχημα και χρέος των διοικούντων είναι να βελτιώνουν με τις επιλογές τους τη θέση των πολλών, διασφαλίζοντας παράλληλα τα εύλογα και θεμιτά συμφέροντα εκείνων στους οποίους εστιάζεται το κύριο μέρος των μεταρρυθμίσεων. Το υφιστάμενο σύστημα υγείας πρέπει να ανασυγκροτηθεί εκ βάθρων –πιστεύω δεν διαφωνεί κανείς σε αυτό– καθώς είναι από τα πιο δαπανηρά και ταυτόχρονα από τα λιγότερα ποιοτικά στην Ευρώπη. Με τις μεταρρυθμίσεις που επιλέξαμε ευνοείται τόσο η ομάδα των εκατομμυρίων ασφαλισμένων, αφού θα μπορούν πλέον να εξυπηρετούνται από σχεδόν τριπλάσιο αριθμό γιατρών από ότι σήμερα, όσο και οι χιλιάδες ιατροί της χώρας που έως σήμερα δεν είχαν τη δυνατότητα ή την «πρόσβαση», εάν θέλετε, να συμβληθούν με κάποιο ταμείο. Η μεταρρύθμιση του υφιστάμενου αναποτελεσματικού και κυρίως άδικου συστήματος υγείας είναι επιβεβλημένη. Για να γίνει όμως με τον βέλτιστο τρόπο και για να αποφευχθούν μελλοντικές δυσλειτουργίες απαιτείται ανοικτός και ειλικρινής διάλογος με τα εμπλεκόμενα μέρη.
Πιστεύετε ότι το «ψαλίδισμα» που επιβάλλεται από το διεθνές νομισματικό ταμείο, γενικότερα στο σύστημα υγείας της χώρας μας, επιτάσσει νέες πολιτικές πρακτικές που στόχο θα έχουν τη σημαντική μείωση των δαπανών του ιδρύματος;
Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ και της τρόικα έχουν ορθώς επισημάνει την ανάγκη ελέγχου της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος, που έχει θέσει σε αμφισβήτηση όλο το δημόσιο. Αυτοί από την πλευρά τους, μέσα στο πλαίσιο του ρόλου τους για διασφάλιση αποπληρωμής των δανείων της χώρας μας, προτείνουν πολιτικές και πρακτικές που αποσκοπούν στην αύξηση των εσόδων. Εμείς θα επιλέξουμε τις πρακτικές εκείνες, οι οποίες δεν θα αποσκοπούν απλώς σε θετικά λογιστικά αποτελέσματα, αλλά σε ευρύτερο λειτουργικό, οργανωτικό και κυρίως κοινωνικό όφελος.
Δεν έχουμε σκοπό να αποφύγουμε τις αποτελεσματικές και δίκαιες δαπάνες, αλλά να καταπολεμήσουμε εκείνη τη σπατάλη των πόρων που γίνεται πέρα από κάθε επαγγελματική ηθική και δεοντολογία και που εν τέλει, έως κάποιο βαθμό, είτε με την επιβολή υψηλών εισφορών είτε με την παροχή χαμηλή ποιότητας υπηρεσιών χρηματοδοτείται από τους ίδιους τους ιδιώτες.
Ενισχύσατε σε ικανοποιητικό και αποτελεσματικό βαθμό τον κοινωνικό διάλογο με τη ΓΣΕΕ, τις οργανώσεις των συνταξιούχων και τους εργοδοτικούς φορείς. Υπάρχουν προοπτικές καλής συνεργασίας και συστράτευσης από τη μεριά των φορέων;
Εργαζόμενοι, εργοδότες και οι εκπρόσωποί τους αποτελούν αλληλένδετα μέρη του ίδιου του συστήματος. Δεν νοείται η ύπαρξη του ενός χωρίς την ύπαρξη του άλλου. Και η επιβίωση του ενός στηρίζεται στην επιβίωση του άλλου. Άρα υπάρχει ευρύ πεδίο κοινού συμφέροντος και δεν θα έπρεπε η σχέση τους να αντιμετωπίζεται ως αποκλειστικά αντικρουόμενη.
Όμως όλα τα μέρη, εκτός από υποχρεώσεις, πρέπει να έχουν κίνητρα και οφέλη για να δικαιολογείται η ύπαρξή τους στο σύστημα. Και πρέπει να υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση του δικαιώματός τους να απολαμβάνουν μια εύλογη απόδοση της συμμετοχής τους, είτε μέσω της επένδυσης του κεφαλαίου τους είτε μέσω της προσφοράς της εργασίας τους.
Ρόλος των διοικούντων, αλλά και προσωπική μου δέσμευση, είναι η ενίσχυση των θεσμών και των διαδικασιών που προάγουν και διευκολύνουν την επικοινωνία των μερών. Όμως, ο βαθμός της μεταξύ τους συνεργασίας επαφίεται τελικά στην κρίση τους.
Η δημιουργία κοινοπρακτικής δομής ανάμεσα στο ΙΚΑ ΕΤΑΜ ΟΑΕΕ ΟΓΑ και ΟΠΑ∆ για κοινές δράσεις προμηθειών και ελέγχου, με στόχο τον εξορθολογισμό των ιατροφαρμακευτικών δαπανών και του κόστους περίθαλψης, παραμένει ως απώτερος σκοπός σας. Με ποιο τρόπο ο εξορθολογισμός των δαπανών αυτών βοηθάει το σύστημα υγείας;
Βασικό εργαλείο για τη λειτουργία του νέου συστήματος ελέγχου των δαπανών είναι η δημιουργία κοινοπρακτικής δομής ανάμεσα στο ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ, τον ΟΓΑ και τον ΟΠΑΔ, που αποτελεί μια σύγχρονη μορφή συνεργασίας για την ανάπτυξη κοινά προσανατολισμένων δράσεων.
Τα μέλη της κοινοπραξίας θα διατηρήσουν φυσικά την αυτοτέλεια και την ανεξαρτησία τους. Η κοινοπραξία έχει συγκεκριμένο αντικείμενο δράσης.
Έτσι, θα προκύψουν οφέλη που δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν μεμονωμένα όπως η μείωση του κόστους και ο έλεγχος της κατεύθυνσης των δαπανών. Απώτερος στόχος του ιδρύματος παραμένει η αξιοποίηση των εξοικονομούμενων πόρων στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Θεωρείτε ότι σε συνεργασία με τα υπηρεσιακά στελέχη είναι εφικτή η «λειτουργική αναγέννηση» του ιδρύματος;
Εκτιμώ ειλικρινά την ουσιώδη προσφορά των υπηρεσιακών παραγόντων και θεωρώ τη συνεργασία μου μαζί τους αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση του εγχειρήματος αναγέννησης της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Η αναγέννηση του ιδρύματος είναι εφικτή και θα γίνει. Σύντομα το ΙΚΑ θα είναι ένας βιώσιμος οργανισμός απόδοσης συντάξεων σε όλους τους μισθωτούς. Πιστεύω όμως ότι στο μέλλον το ΙΚΑ πρέπει να μετεξελιχθεί σε Εθνικό Οργανισμό Συντάξεων με τρεις βασικούς κλάδους: τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες. Εάν και όταν συμβεί αυτό, τότε θα έχουμε κάνει ένα τεράστιο θεσμικό άλμα που θα βελτιώσει θεαματικά τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών.
⨳ Ο πρώην διοικητής του ΙΚΑ, Ροβέρτος Σπυρόπουλος, απεβίωσε τον Ιούνιο του 2020, σε ηλικία 72 ετών
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στις 01/03/2011
